NRC

Een goede moeder is een verhaal over onmacht, loeispannend verteld en tot nadenken stemmend.

De nieuwe roman van Jan van Mersbergen blinkt uit in wurgende, wrange pijnlijkheid. Een goede moeder vertelt het verhaal van een gebroken gezin en een bezoekregeling. Van een tienjarige dochter in een zorgrol, een vader die ordelijkheid tot levensovertuiging verheft, een moeder met psychische problemen die in apathie vervallen is, en van hulpverlenende instanties die steun beloven. Die nauwelijks komt, tot gekmakens toe.

Het moge duidelijk zijn – zoals de vader in de proloog introduceert dat we het dossier te lezen krijgen dat in anderhalf jaar tijd over het gezin opgebouwd is – ‘dat dit een verhaal van wanhoop is, daar hoeft geen letter me aan te herinneren’. Zo’n beetje iedere letter in Een goede moeder herinnert aan wanhoop, wat het zowel een zware dobber als emotioneel verslavende kost maakt. De technische beheersing maakt het tegelijk vaak loeispannend. Zo verenigt Jan van Mersbergen in zijn elfde roman zijn grootste schrijverskwaliteiten: gevoel en beheersing.

Een flink deel van de nieuwe roman bestaat uit de correspondentie met hulpverleners, door vader Evert. Hij verliet de moeder van Anouska voor een nieuw gezin en nam zijn dochter mee, want moeder Anja kampt met moeilijk te diagnosticeren klachten, mentaal (depressie?) en ook fysiek, ze staat nauwelijks meer overeind. Wanneer Anouska haar sindsdien bezoekt, moet zij telkens voor haar moeder zorgen, tot onvrede van Evert. Die lees je in diens toon tegen de hulpverleners – gespannen, geladen taal, want zakelijk en afstandelijk (over zijn ex), maar ook vurig en betrokken (bij zijn dochter), koud en warm tegelijk, dus heel raak: ‘Het is voor beide partijen goed als ze elkaar zien, maar het bezoek moet losstaan van een behandeling van de moeder, en de afgelopen weken is het zien van haar dochter gebruikt als argument om haar herstel te bevorderen. Die claim bij een meisje van tien leggen is niet wenselijk.’

Scherp getroffen, net als de beleefdheidsformules van de hulpverleners die steeds sleetser worden: ‘Graag hoor ik van u.’ ‘U kunt contact met mij opnemen als u nog vragen heeft.’ Jaja – let ook maar eens op de dateringen van de mails. Zo voel je de wanhopige spanning mee, als er wéér een nieuwe instantie betrokken raakt, wéér een kennismaking wordt voorgesteld.

De menselijkheid zit dan in de marge, in een gemaild zinnetje met een verhaspeling: ‘Moeder heeft een hele poos hulpverlening buiten de boot gehouden.’ In het andere, voornaamste deel van de roman, waar de correspondentie in feite doorheen gesneden is, krijgt de menselijke kant ruim baan: het relaas van ‘de moeder’ (zo ging ik haar onwillekeurig noemen – een teken van de overheersende kracht van die correspondentie-verhaallijn). Dat relaas hoort, in Van Mersbergens constructie, overigens óók tot het dossier; het heten de spraakberichten te zijn die Anja haar behandelaar stuurt, nadat het tot een climax gekomen is. Ze vertelt ogenschijnlijk van de hak op de tak springend, geen onderscheid makend tussen citaten en haar eigen woorden, wat spannende verbanden (en verwarring) legt, én haar denkwijze tekent. Toch overtuigt die constructie niet helemaal: voor spreektaal is het her en der wat al te verfijnd en welluidend, zeker voor een vrouw die doorgaans ten prooi is aan apathie. Anders gezegd: prima om een paard als verteller in te zetten (zoals in De ruiter), maar verwacht dan niet dat je lezer gelóóft dat er een paard vertelt – die weet heus dat er, gelukkig, een schrijver aan te pas kwam. Enfin: het laat ook onverlet dat het relaas goeds te bieden heeft.

Dat goede is vintage Van Mersbergen: simpele zinnetjes, groot menselijk effect. Die tonen hoe Anja, voormalig actrice, en Evert, schrijver, in elkaar zitten, hoe het tussen hen was en is. Haar klachten: ‘Ik wilde de tv eigenlijk aanzetten, maar de afstandsbediening lag op de tv en ik kon niet meer opstaan.’ Zijn hebbelijkheden: ‘Hij maakte van alles in huis omdat hij niet de rust had als er iets niet in orde was. Dat is toch ook een ziekte?’ Zijn nieuwe relatie: ‘Op de radio vertelde hij dat het zo fijn is om een gezin te hebben en een relatie die wel gelijkwaardig is. Stabiel.’

Daar speelt méér dan er staat. Uit dat tv-zinnetje spreekt een zekere lijdzaamheid, als ze hem zijn reparatiedrift verwijt klinkt er onmacht door, (terechte?) woede als hij op de radio wél blijkt te kunnen reflecteren. Tegelijk weet je niet altijd of je haar moet vertrouwen, zoals wanneer een buurman hulp aanbiedt en meteen haar ex voor haar wantrouwige geestesoog schuift. Die hielp ook altijd: ‘Even een fiets een stukje verplaatsen, ook geen probleem. Even melding doen bij Veilig Thuis […].’

Van Mersbergen verleidt je ertoe om Anja serieus te nemen, zonder haar alle sympathie of voordelen van de twijfel te geven. Sympathie is sowieso een heikele kwestie in deze roman – het helpt dat je als lezer een vijand gemeen hebt met de twee ouders (De Instanties), maar Evert is al evenmin erg innemend. Zeker als lezer van de Baas-thriller De druppel herken je in zijn neurotisch handhaven van rust, reinheid en regelmaat een potentieel gevaar. Die karaktertrek zet Van Mersbergen mooi in voor de slotclimax, die na een iets te lang middenstuk nieuwe vaart in het verhaal pompt en waarover ik verder niet veel meer zal zeggen dan dat die van lef getuigt en je als lezer even echt verontrust. Dit kán toch niet, denk je, niet alleen omdat het emotioneel (te) veel vraagt, maar klópt het verhaal nog wel?

Hoe die vork in de steel zit, en wat er gebeurt in die climax, zet je vervolgens wel aan het denken over de rol van de vader. En over de ‘boodschap’ die daarmee in het boek vervat ligt – want met de ontknoping lijkt Van Mersbergen de sympathie van zijn lezers toch in een bepaalde richting te willen sturen. In schijnbare redelijkheid toonde Anja al begrip voor Evert, die de ziekte van zijn vrouw niet meer verdroeg, omdat die zo botste met zijn doenerskarakter. ‘Hij was op’: in die vaststelling kun je ook een verwijt lezen, dat zij hem leeggetrokken heeft. Maar is dat fair, had ze een keuze? Is er een schuldige?

‘Ergens is dit mijn verhaal’, schreef de vader al in de proloog. Als leesclubvraag zou ik daarom willen opwerpen: al is de moeder de verteller, is dit misschien niet toch meer zijn verhaal, ‘ergens’, of: in de kern? Pleit dat vóór de roman, of ertegen? Na Een goede moeder heb je in elk geval zin in een gesprek over waar (eigen) verantwoordelijkheid stopt en zorg begint, en andersom. En over wat je aanmoet met onmacht, hoe pijnlijk die vraag ook is. (Thomas de Veen)

Volkskrant

Mooie roman over twee exen op zoek naar balans.

De lijst van instanties, aan het begin van Een goede moeder, de nieuwe roman van Jan van Mersbergen, stemt moedeloos: ‘Veilig Thuis’, ‘Eigen Doel’, ‘St. Samen Oplossen’, ‘Jeugdvoorzorg’, ‘Praat Nu-groep’. Titels die veel beloven, maar vooral een indicatie zijn van de bureaucratie van het zorgsysteem waarin Evert beland is. Deze gescheiden vader zoekt hulp voor zijn 10-jarige dochter Anouska, die volgens hem te veel belast wordt met de zorg voor haar psychisch onstabiele moeder, bij wie ze af en toe een weekend doorbrengt.

In het boek worden de mails van Evert aan talloze contactpersonen afgewisseld met het verhaal van moeder Anja. Dat zorgt voor een mooi contrast: de vrije, associatieve manier waarop Anja over haar leven, problemen en de situatie vertelt tegenover de zakelijke en dringende toon van Everts berichten.

Ook mooi dat Van Mersbergen, die zelf een moeizame band heeft met zijn ex-vrouw (de roman is enigszins autobiografisch), de sympathie van de lezer niet in een specifieke richting stuurt. Uiteindelijk wil iedereen alleen maar het beste voor Anouska, maar wat is dat, het beste? (Bo van Houwelingen)

Standaard der Letteren

Wat is ziek en wat is gezond? Met Een goede moeder schrijft Jan van Mersbergen een diep empathisch portret van de tragische Anja en haar familie.

Is het een trend? In de boekwinkel komen steeds meer romans over mensen die het niet redden in de maatschappij, vermalen tussen de kaken van overheid en economie. De materialistische jaren waarin lof voor de winnaars en spot voor de verliezers klonk, liggen achter ons. Het zijn de gewezen losers die de interessantste personages opleveren, omdat ze de lezer laten nadenken over de neoliberale wereld waarin we leven.

Jan van Mersbergen zijn die personages op het lijf geschreven. In Een goede moeder, zijn tiende roman, schrijft hij een diep empathisch portret van de tragische Anja. Veelzeggend is de ‘lijst van betrokkenen’ vooraan in het boek. Er zijn zeker twintig mensen die zich bemoeien met Anja, die aan depressies en lethargie lijdt. Van de politieagenten die opdraven als ze doordraait, tot meelevende buurvrouwen en diverse hulpverleners, die er een sport van maken de verantwoordelijkheid naar elkaar toe te schuiven. ‘Eigen regie’ heet dat, een eufemisme voor bezuinigingen en onverschilligheid.

Anja’s tienjarige dochter Anouska woont na de scheiding van haar man Evert deels bij haar moeder, maar Anja zakt na de dood van haar hondje weg in haar oude gedrag, dat begon na de geboorte van Anouska. Ze komt haar bed niet uit, is alleen maar moe, en richt haar aandacht uitsluitend op haar eigen pijn. Ze eet wat de buurvrouwen haar brengen en drinkt nauwelijks water. Voor Anouska wordt niet gezorgd en Evert, die met zijn nieuwe vrouw en hun zoontje aan de andere kant van de stad woont, kan het niet meer aanzien en zorgt ervoor dat zijn dochter bij hem komt wonen. Hij probeert de instanties zover te krijgen dat Anouska haar moeder één uur per week ziet, met begeleiding. De machteloosheid van de vader, die de diverse instanties – Ouder- en Kindconsulent, Praat nu-groep, Veilig Thuis, Stichting Samen Oplossen – ziet afhaken, is hartverscheurend. De roman is deels gecomponeerd uit Everts e-mails van en aan de instanties die voor zich spreken.

Maar Van Mersbergen is het niet alleen te doen om vaders dwaaltocht door de instanties. Hij geeft de man ook een scherp, onaangenaam randje: Evert is een egocentrische schrijver wiens carrière vooropstaat. En Anja is niet alleen dwaallicht, maar een vrouw die zichzelf op het tweede plan gezet heeft voor het moederschap. Wat is ziek en wat is gezond, en wie bepaalt dat?

De behandelaar van Geestelijke Gezondheidszorg geeft Anja de opdracht haar verhaal in te spreken op zijn antwoordapparaat. In werkelijkheid zal geen enkele behandelaar zoiets vragen, maar Van Mersbergen geeft Anja op die manier een stem en laat zien wat ze eigenlijk nodig heeft: iemand die naar haar luistert. Dat is wat bijvoorbeeld de Nederlandse psychiater Jim van Os bepleit, die het unieke verhaal van de zieke, en niet een diagnose leidend wil maken voor het herstel. Wat Anja precies mankeert komen we dan ook niet te weten, maar we horen wel in horten en stoten, in korte zinnetjes en soms in herhaling over haar leven: haar droom om actrice te worden, de film waarin ze een borderliner speelt, de geboorte van Anouska, de moeite die Anja had om haar leven als moeder vorm te geven, de gelijktijdige teelbalkanker van Evert en de pijnlijke scheiding tussen de geliefden.

Anja vertelt één dag tot in detail na. Ze wil met haar dochter die weer voor een uurtje langskomt naar het volkstuintje waar ze al een jaar niet geweest is, slechts een paar huizenblokken verderop. Ze is zo verzwakt door al dat liggen, dat ze nauwelijks de trap af komt. Haar dappere dochter trekt haar op een open kar door de straten en koopt onderweg broodjes bij de supermarkt. Het kind dat de kar trekt: een expliciet toonbeeld van parentificatie. Maar vader laat het niet meer aan de falende instanties over. Hij is om de hoek, en grijpt in – de roman krijgt aan het einde een loeispannende en dramatische wending.

Is Anja een goede of een slechte moeder? Van Mersbergen maakt Anja’s droombeeld van het complete gezinnetje net zo hart­verscheurend als de wanhoop van vader en dochter. Drie mensen vermalen door het leven, die één strohalm hebben: hun verhaal vertellen, een verhaal waarin ook excuses en vertrouwen blijken te passen. En daarmee geeft Van Mersbergen de schrijver Evert – als we de interviews mogen geloven een zelfportret – toch een ontroerende rol, als getuige van het leed dat zijn gezin overkwam. (Maria Vlaar)

Trouw

Een geloofwaardig relaas van een vader over zijn worstelende ex.

Normaal vind ik boeken waarin een ‘dossier’ wordt gevonden en die vervolgens bestaan uit e-mails, berichtjes en verslagen een tikje moeizaam. Ook in deze roman is het eerst even puzzelen: wie is wie en waar tussen deze snippers bevindt zich het verhaal dat verteld moet worden? Die bedenkingen weet Van Mersbergen snel van tafel te vegen. De verhalen van de moeder vormen het hart van het boek. Zij maakt op een telefoon een opname van haar kant van het verhaal, op aandringen van een hulpverlener. Het gekunstelde daarvan vergeet je snel, Van Mersbergen geeft haar een aandoenlijke stem, bijvoorbeeld als ze haar ex-man beschrijft: ‘Waterpas, alles moest waterpas […]. Hij werkte snel en slordig, zei hij altijd, en dat klopte wel. De afwerking was slordig, ongeschuurd, ongeschilderd. Maar allemaal stevig, recht en waterpas. Ik ben totaal niet waterpas’.

Tussendoor lezen we tenenkrommende e-mails en apps van ambtenaren. Ze geven een treffend beeld van aan alle kanten falend beleid van Veilig Thuis: ‘Moeder heeft ziektebesef maar beperkt ziekte-inzicht’ en ‘gedurende de bijeenkomst zal er koffie, thee en water aanwezig zijn’. Je voelt de onmacht en de groeiende wanhoop van de vader mee. Maar Van Mersbergen zet hoger in, het gaat hem niet om die instanties, hij weet dondersgoed dat de literaire waarde van deze roman moet liggen in het portret van de getroebleerde moeder.

Is dat portret geslaagd? Geloofwaardig vond ik haar zelfzucht, richtingloze liefde én haar rancune, want natuurlijk haat ze haar ex met zijn ijzeren gelijk en zijn nieuwe liefde, en natuurlijk mist ze haar dochtertje. Dat hij met zijn vriendin een kind krijgt, kan ze niet verdragen – haar eigen falen als moeder wordt erdoor benadrukt – maar als ze het kind ziet als peuter, dan smelt ze voor hem. Ik kon het allemaal navoelen. Minder geslaagd vond ik de manier waarop ze zich meer en meer identificeert met een psychotisch personage dat ze ooit in een film speelde, dat komt wat gewild over. Hoe dan ook, volgens Tsjechov draait het in een roman om de correcte weergave van een probleem, en niet om de oplossing. Hoe ver de oplossing ook weg lijkt, de weergave is in Een goede moeder sterk, liefdevol en ontroerend. (Gerwin van der Werf)

AD

Wat is Een goede moeder hartverscheurend mooi. Het draait om een gezin waarin het mis gaat als de moeder psychische problemen krijgt. Het verhaal is om wanhopig van te worden, ook omdat instanties continu steken laten vallen. Tegelijk schrijf hij zo liefdevol dat er een prachtige gelaagdheid ontstaat. Een meesterwerk. (Monique Manshanden)

NCRV-Gids

Een charmante actrice verliest de grip op haar huwelijk, op haar dochter van elf en op haar leven.

Anja kan niet meer voor haar kind zorgen. Allerlei vage kwalen heeft ze, psychisch en fysiek. Ze zakt soms door haar benen. Helemaal duidelijk wordt het niet. Doet ze nou een poging tot zelfdoding? Naast mijn bed lagen strips met medicijnen. De buurvrouw vond me. Ze deed een melding. Toen werd alles in gang gezet. Dat haar dochter Anouska die wekelijks langskomt eigenlijk voor haar moeder zorgt in plaats van andersom is ex Evert een doorn in het oog. Allerlei hulpverleningsinstanties worden ingeschakeld, maar het loopt voor geen meter.

Jan van Mersbergen is die ex Evert. Hij heeft in interviews benadrukt dat dit zijn meest persoonlijke boek tot nu toe is. Hij moest deze frustratie omwerken tot een roman. En hij heeft er een originele vorm voor gekozen. Hij laat het verhaal vertellen vanuit ex Anja. Zij spreekt teksten in op een bandje, bestemd voor Thomas, de ggz-behandelaar. Dat geeft Van Mersbergen de gelegenheid om de hele situatie vanuit háár te bekijken. Zo kan hij zichzelf/Evert via Anja soms genadeloos neerzetten. En dat doet hij, hij spaart zichzelf niet: Hij las nooit voor. Hij schrijft zelf boeken maar zijn eigen kind voorlezen uit boeken van anderen kon hij niet. 

Evert wordt beschreven als een planmatige man, die stevige vensterbanken timmert, solide maar eigenlijk ook wel lelijk. Iemand die vooral aan zichzelf denkt. Anja was ooit een succesvol zangeres en actrice, die Ibsen speelde, filmrollen had, maar ergens is het misgegaan, en nu is haar wereld gekrompen tot een verdiepinkje in de Pijp, waar ze worstelt om het hoofd boven water te houden, en dus amper in staat is om één keer in de week een broodje voor haar dochter te smeren.

Anja’s ontboezemingen tegenover de behandelaar wisselen af met mails van Evert aan de ouder-kind consulent en rapportage van Veilig Thuis. Een schrijnend geheel van onmacht aan alle kanten, waar de vader, heel begrijpelijk, op een gegeven moment helemaal klaar mee is. De beleefde termen alleen al! ‘U kunt contact opnemen als u nog vragen heeft.’ ‘Graag hoor ik van u.’ Je voelt als lezer de wanhoop groeien.

Net als je denkt: nu weet ik het allemaal wel, heeft Van Mersbergen een mooi slot bedacht. Daar ga ik niks over zeggen want dat moet u zelf maar lezen. Het zorgt voor een spannend einde, en het is typisch iets voor deze auteur die ik al heel lang volg. Altijd heeft hij iets verrassend in petto. Zoals nu weer, na een reeks fantasievolle romans komt hij opeens met dit sterk autobiografische werk. Afgelopen zondag zag ik hem bij Brommer op zee. Had hij zijn hoofd opeens kaalgeschoren. Een goed idee om het gesprek eens terug te kijken? (Mieke van der Weij)

Humo

‘Het is een wonder dat ik dit dossier in handen heb gekregen, na al die tijd,’ staat op de eerste pagina van de nieuwe roman van Jan van Mersbergen. Aan het woord is een vader, een ex, ‘vervelende zeur, figurant, vloerenlegger, boeman, regelneef, hork’. Het is Van Mersbergen zelf, weten we uit interviews. Met Een goede moeder schreef hij zijn persoonlijkste boek tot nu toe. Hij raakte na zijn scheiding verstrikt in een mislukt hulpverleningstraject dat het bezoek van zijn dochter aan haar moeder moest regelen. Naar aanleiding daarvan schreef hij ‘een standbeeld voor iemand die moeite heeft rechtop te blijven staan’. Hij kruipt in het hoofd van de moeder, een patiënt. Dat is confronterend, ook voor de betrokkenen. Toch is het de enige manier waarop hij dit verhaal respectvol kan vertellen, hij wordt gedwongen met haar ogen naar zichzelf kijken. Tussendoor lezen we tenenkrommende e-mails van ambtenaren. Ze geven een treffend beeld van een falend beleid. Maar Van Mersbergen weet dat de literaire waarde van deze roman moet liggen in het portret van de getroebleerde moeder. Volgens Tsjechov draait het in een roman om de correcte weergave van een probleem, en niet om de oplossing. Hoe ver de oplossing ook weg lijkt, de weergave is in ‘Een goede moeder’ sterk, liefdevol en ontroerend. (gvdw)

Nederlands Dagblad

Een goed moeder, ondanks alles

Het nieuwste boek van Jan van Mersbergen is raak in al z’n wanhoop en onmacht. Het is een emotioneel zwaar verslag waar je helemaal in gezogen wordt. Jan van Mersbergen speelt met je gevoel. Intrigerend is dat hij met Evert zichzelf neerzet en probeert te analyseren waar het in zijn eigen huwelijk en gezin mis ging. Falende hulpinstanties zijn helaas geen fictie. (Tineke Goedhart)

Dagblad van het Noorden / Leeuwarder Courant

Een goede moeder is een sterke maatschappelijke roman.

Of Anja, de moeder van Anouska, echt een goede moeder is, valt moeilijk te zeggen. Ze kan door haar ziekte nauwelijks zorgen voor haar dochter die na de scheiding slechts één uur per week bij haar langskomt. Wat ze precies heeft, is onduidelijk: ‘Manisch, bipolair, posttraumatisch, depressie, conversie, eetstoornis, borderline, sociale fobie, aanpassing, peedeedeenos, nagebootst, angst kraambed, persoonlijk, voor alles wat er in mijn lichaam gebeurt hebben ze namen (…).’ Het resultaat is dat ze voortdurend uitgeteld op bed ligt en zelfs haar dochter inschakelt om voor haar te zorgen in plaats van anders[1]om.

In een interview heeft Jan van Mersbergen verteld dat Een goede moeder gebaseerd is op autobiografische gegevens. De vaderfiguur Evert is een romanschrijver, een regelaar en doener, maar het portret, een zelfportret dus, is niet onverdeeld positief, want je komt bijna alles te weten over de relatie dankzij de moeder. Door ingesproken berichten aan haar behandelaar bij de GGZ geeft zij inzicht in het verleden en een beeld van de slopende manier waarop ze zich door het leven reddert.

De ingesproken berichten zorgen voor makkelijk leesbare spreektaal waarin Anja heden en verleden aan het elkaar knoopt. Of de romanconstructie dan helemaal blijft kloppen is de vraag, want ze doet heel uitgebreid verslag over een uiterst moeizaam uitje met haar dochter in de tegenwoordige tijd. Ondanks dat het technisch wringt, laten haar teksten wel heel minutieus de kracht zien die zij moet opbrengen voor elke handeling die ze verricht. Op wilskracht komt ze buiten. En net op het moment dat de roman wat in herhaling lijkt te vervallen komt er nog een wending aan het eind, waardoor Anja haar bestaansrecht als moeder kan tonen. Van Mersbergen is gelukkig niet in de val getrapt om fictioneel af te rekenen met zijn ex.

De stukken van Anja worden onderbroken door e-mails, verslagen en rapporten van instanties. Van Mersbergen toont haarfijn aan hoe tergend langzaam de bureaucratische raderen van zorginstellingen lopen. Evert schrijft keer op keer mensen aan die continu bezig zijn met het plannen van vergaderingen en overlegjes, maar die praktisch niets doen. Je voelt de machteloosheid en ergernis van Evert groeien als hij weer een bericht krijgt dat begint met holle slogans: ‘Samenwerken aan het plan doe je met elkaar! Sterker ben je Samen!’ (Coen Peppelenbos)

Revisor

Van Mersbergen is niet alleen zeer productief, maar ook technisch vaardig, hij probeert dingen uit. In deze roman is het een perspectiefding: het leeuwendeel van de roman bestaat uit ingesproken appjes van de moeder, een gescheiden vrouw met psychische (depressieve en vele andere) klachten, en die beslaan vooral één dag waarop die dochter van elf op bezoek komt. En een structuurding: Van Mersbergen wisselt dat af met de frustrerende correspondentie met de organisaties die om moeder en dochter heen staan – en er maar niet in slagen ze te helpen. De data van die mails komen steeds dichterbij die van de ingesproken appjes. (Hoewel wie beter oplet dan ik deed, al op pagina 1 weet hoe het afloopt.)

Dat werkt! Je sympathie schommelt, vader Evert uit het boek is ook geen superheld (‘Hij werkte snel en slordig, zei hij altijd, en dat klopte wel. De afwerking was slordig, ongeschuurd, ongeschilderd. Maar allemaal stevig, recht en waterpas. Ik ben totaal niet waterpas.’ Maar ook: ‘Hij was verzot op seks. Iedere dag, ieder dagdeel kon ik weer waterpas.’ Dit woord is voor eeuwig besmet, Jan, dankjewel.), maar moeder Anja kan duidelijk niet voor haar dochter zorgen, en op een A.F.Th. van der Heijden-achtige manier weet Van Mersbergen de spanning op te rekken: hoe loopt deze dag af? Kan de moeder het goed doen? Kan het goed aflopen?

Ergens is Een goede moeder een klein boek, intiem, psychologisch, een beperkte situatie. Maar het is ook een aanklacht tegen de instanties die niet ingrijpen, niet helpen, aan de kant blijven staan. Ik doe geen recht aan Van Mersbergens inzet als ik het slot weggeef, maar dat verzacht de kritiek wel – op een manier die VVD-achtig cynisch is. Het falen van de participatiemaatschappij en de hulpverlenende instanties leidt niet altijd tot meer ellende. (Daan Stoffelsen)

Literair Nederland

Een goede moeder van Jan van Mersbergen is ‘een standbeeld’, zoals hij zelf zegt, ‘voor iemand die moeite heeft rechtop te blijven staan’. Hij heeft het over zijn ex-vrouw, een actrice die het leven niet meer aan kon. Haar bewegingsruimte beperkte ze zelf tot een matras in de woonkamer, verder kwam ze niet. Het hele proces van teloorgang, het leven niet aankunnen, de wanen, is ontroerend en liefdevol beschreven. Na een relatie van zestien jaar gaan ze uit elkaar, de dochter is tien. Na een jaar heeft hij een nieuwe relatie, ‘Toen hij vertelde dat hij iemand anders had, heb ik al zijn boeken in de gracht gegooid.’

Het verhaal van een vrouw die het moederschap niet kan vervullen, hoewel ze zichzelf daarin overschat. Ze is jaloers op het leven van haar ex-echtgenoot. Hoe de ex-man, de schrijver dus, vanuit het perspectief van zijn ex-vrouw dit verhaal schrijft, is ongelofelijk knap. Meerdere keren sterk ontroerend op een manier die niets met sentimentaliteit van doen heeft, maar alles met krachtig en beheerst schrijverschap. Neem de passage waarin de ex-vrouw niet in staat is van haar dochtertje, die haar liefdevol gedag zegt, afscheid te nemen, ‘Ik hoor je. Ik lig onder een deken en zeg haar zachtjes gedag. Ik heb je wel gehoord. Onzichtbaar zwaai ik.’

Om de onmacht van een ex, die je het leven op vele vlakken moeilijk heeft gemaakt, invoelbaar over te brengen, moet je wel een goede schrijver zijn. Dat heeft Van Mersbergen bewezen met dit boek. (Ingrid van der Graaf)

Leeskost

Deze roman is gefictionaliseerde werkelijkheid. Waarmee schrijnend duidelijk wordt dat iemand die psychisch in de problemen geraakt daar niet zomaar uit komt. Zeker niet als Jan en Alleman, vrijwilligers en betaalde krachten van overheidswege zich daar tegenaan bemoeien. Dat maakt het boek schrijnend. De beklemmende wetenschap dat er duizenden Anja’s zijn, die allemaal ten onder dreigen te gaan in de oceaan van hulpverleners die geen echte hulp bieden kunnen. Een liefdevol en toch gruwelijk boek.

Inge Drewes

Niet waterpas

Wat doe je als je ex-vrouw niet in staat is je dochter te verzorgen en op te voeden? Als ze zich niet aan afspraken over de omgangsregeling kan houden en de hulpverlening je in de steek laat? Als je ziet dat je kind eronder lijdt? Jan van Mersbergen schreef er een boek over. Zijn tiende roman. Mét veel autobiografische elementen, zijn meest persoonlijke boek, zei de schrijver in een interview met Het Parool. Hij heeft het meegemaakt, zijn ex-vrouw, en zijn dochter. Dit leidde tot een indringende roman over grote vragen: wat betekent liefde voor je kind en je vroegere geliefde, hoe hou je je staande als je het leven nauwelijks aankunt, wat is goed ouderschap?
Het verhaal: een man, een vrouw, een dochter. De vrouw kan zichzelf letterlijk niet meer overeind houden en ze kan de zorg voor haar gezin steeds minder aan. De man probeert tegen de klippen op zijn gezin overeind te houden, maar kiest uiteindelijk voor een nieuwe vrouw en een nieuw gezin. Zijn dochter woont al snel fulltime bij hem, en er zijn veel problemen met de omgangsregeling, ondanks allerlei hulpverleningsinstanties. Dit trekt een zware wissel op iedereen: de moeder, de vader, en ook de dochter.
Via whatsapptekstjes, spraakmemo’s die de moeder aan een hulpverlener stuurt, stukken uit medische dossiers, brieven en notities van hulpverleners, krijgt de lezer een beeld van de situatie en van de gedachten van de moeder. Zo nu en dan komt de vader in beeld, bijvoorbeeld als hij de hulpverleners laat weten dat een gemaakte afspraak weer niet liep zoals bedoeld, of dat er nu echt moet worden ingegrepen. De verschillende teksten en notities worden niet-chronologisch weergegeven.
Dat vergt wel wat gepuzzel van de lezer om de gebeurtenissen te kunnen plaatsen, maar dit gepuzzel past wel goed bij de gemoedstoestand van de moeder: ze is nu eenmaal warrig, chaotisch, ze haalt soms gebeurtenissen door elkaar, en vermengt herinneringen met waargebeurde zaken. En soms ook wanhopig en boos: ‘Kinderen. Dat doe je samen, dat doe je samen, dat doe je samen.’ Een mantra voor wat er mis ging.
Een gewaagde keuze van de schrijver, deze opzet. Het werkt wel. Het pleit voor Van Mersbergen dat hij de vader (zichzelf) niet heeft gespaard in dit huwelijksdrama, en er geen klassiek scheidingsverhaal van heeft gemaakt. Hij, die altijd bezig is orde in de chaos te scheppen, duidelijkheid te krijgen, rust, regelmaat en controle. ‘Hij maakt alles waterpas’, zegt zijn ex. En ze voegt daaraan toe: ‘Ik ben totaal niet waterpas’. En vrij venijnig: ‘Hij las nooit voor. Hij schrijft boeken maar zijn eigen kind voorlezen uit boeken van anderen kon hij niet.’ Soms kan ze hem met terugwerkende kracht schieten, maar ze snapt ook dat hij er vandoor ging: ‘Ik ben boos en ik haat hem, maar ik ben hem ook dankbaar. Hij heeft alles gedaan wat hij kon. Hij was op’. Door het hele boek heen, in de teksten, zowel van de vader als van de moeder, is te merken dat er nog steeds iets over is gebleven van de ooit aanwezige aantrekkingskracht en liefde. Je laat elkaar nooit helemaal los, ook al kun je niet meer met elkaar leven. Je blijft verbonden door je kind.
Het prachtige einde brengt dit gevoel samen. Het is een climax uit een klassieke tragedie, met een antwoord op de vraag: ‘Wat is een goede moeder’. Geruststellend is het allemaal niet helaas. Het is verontrustend, deze roman waarin bureaucratie en onbegrip hand in hand gaan met (restanten van) liefde en begrip. Maar het is wel mooi opgeschreven. Jan van Mersbergen is er goed in geslaagd pijnlijke ervaringen en grote zorg te vertalen in een verrassend liefdevol en respectvol portret van zijn ex-vrouw, de moeder van zijn dochter.

Bunt blogt

De boeken van Jan van Mersbergen lees ik altijd met plezier, al is me niet helemaal duidelijk waarom. Misschien omdat ze nooit de neiging hebben  om te imponeren, maar eerder uitstralen dat ze ‘gewoon’ willen doen. De personages zijn meestal niet uitzonderlijk, maar mensen die ook maar hun best doen om zich door hun leventje te worstelen. De stijl is in alle boeken vrij sober.

De vorm van de boeken verschilt per keer. Het soort verhaal dat Van Mersbergen vertelt, verschilt per boek qua setting, maar er zijn wel overeenkomsten tussen de verhalen. In Een goede moeder lijkt de vorm een soort dossier. In dat dossier zit de geschiedenis van Anja, een moeder met problemen. Haar ex-man, Evert, heeft dat dossier opgevraagd en achteraf heeft hij er hier en daar zinnetje commentaar bij geschreven.  Voor in het boek staat een lijst met alle betrokkenen. Het gaat om Anja, Evert, hun dochter Anouska/Noes en een hele rij aan hulpverleners, buren en kennissen.

Een complicerend factor is dat Evert degene is die ons het verhaal presenteert. Zag Anja echt dat hij zo zijn best heeft gedaan of heeft hij dat in het verhaal geschreven? Komt Evert zelf niet erg schoon uit het verhaal? Behalve dan dat hij alles onder controle wilde houden. Toen Noes nog een baby was noteerde hij bijvoorbeeld precies wanneer ze haar flesje kreeg en hoeveel ze gedronken had.

Evert bemoeit zich na de scheiding heel erg met de behandeling van Anja, maar dat heeft vooral te maken met zijn zorgen over Anouska, die intussen bijna twaalf jaar oud is. Zo wil hij voorkomen dat ze voor haar moeder moet zorgen. Het is zelfs niet de bedoeling dat ze een glaasje water voor Anja haalt.

In het verhaal van Anja krijgen we een kijkje in haar hoofd: ze wil graag een goede moeder zijn, maar hoe doe je dat als het je al te veel moeite kost om je ogen te openen of om te lopen? Als ze gedwongen wordt haar verantwoordelijkheid te nemen, blijkt Anja meer te kunnen dan je verwacht zou hebben. Een groot deel van haar lichamelijke problemen zal ook wel een psychische oorzaak hebben. Van Mersbergen krijgt het wel voor elkaar om Anja geloofwaardig te maken en je hebt als lezer echt met haar te doen.

Ouderschap en het zorgen voor kinderen of geliefden komt in meer werk van Jan van Mersbergen voor. In Naar de overkant van de nacht gaat het om een zorgende man die in een nacht in beslissing moet nemen; De laatste ontsnapping gaat over een vader en een zoon;  in De ruiter probeert een vader zijn dochter te beschermen, maar hij is in dit boek meer op de achtergrond. In De onverwachte rijkdom van Altena zien ouders een bron van inkomsten, wat goed uitkomt omdat hun kind hulp behoeft.

Het thema van al of niet afhankelijk zijn van een ander speelt een rol in zo’n beetje alles wat ik Van Mersbergen heb gelezen. Bij de relatie tussen ouders en kinderen is die afhankelijkheidsrelatie er van nature. Misschien dat Evert daarom Anouska extra wil beschermen.

Een goede moeder is weer een vrij goed boek, waarin Van Mersbergen ons meeneemt in het hoofd van een vrouw met psychische problemen. Daarnaast laat hij zien hoe moeizaam hulpverlening in Nederland op gang komt en welke bureaucratie erbij komt kijken. Die eindeloze rij aan spraakberichten vond ik wat minder geloofwaardig, maar als je je daarover heen zet (En waarom zou je dat niet doen?), valt er veel te genieten in Een goede moeder. (Teunis Bunt)

Medisch Contact

Een moeder met een conversiestoornis die een al dan niet vermeende zelfmoordpoging achter de rug heeft. Een 11-jarige dochter die haar moeder mist maar ontzien moet worden. En een ex die bij betrokken instanties vruchteloos probeert een bezoekregeling voor dochter met moeder van de grond te krijgen. Het liefdevolle onvermogen van beide ouders en de loyaliteit van de dochter in Een goede moeder zijn soms pijnlijk om te lezen. Maar meest schrijnend is misschien wel het falen van hulpverleners rond deze bezoekregeling. Die schitteren in deze roman van Jan van Mersbergen door afwezigheid, in een moedeloos makende aaneenschakeling van niet van de grond komende afspraken en niet bijgeprate collega’s. En proberen dat te ondervangen door de kansloze inzet van buurvrouwen en vriendinnen. Dat maakt het boek tot een hart onder de riem van alle ouders die zich goedwillend maar falend amateur in ouderschapszaken voelen. (Ilse Kleijn)

Wykein

Jan van Mersbergen laat in Een goede moeder zien dat hij spannend kan vertellen en niet bang is voor de diepte. Met zijn roman boort hij waardevolle thema’s aan.

Telegraaf

Hommage aan onmachtige echtgenote.

Onsamenhangend, wazig, maar met als rode draad de wekelijkse bezoekjes van haar dochter, vertelt de vrouw hoe ze probeert te functioneren. Haar matras is haar universum, logisch denken of zelfs lopen lukt haar nauwelijks meer. Dat ze wel droomt van ‘het perfecte gezin’ laat het tripje naar haar stadtuin zien. Voortgetrokken door haar dochter in een kar, en uiteindelijk ook vergezeld door haar ex en diens nieuwe kind, voelt ze wat geborgenheid en liefde is. (Lies Schut)

Niña Weijers

Goed en mooi en intens, een beklemmende leeservaring.

Mieke Tillema

Een goede moeder vind ik een prachtig boek. Ik had het je al veel eerder willen schrijven. Ik ben niet van mening veranderd. Het enthousiasme waarmee ik het toen las, de bewondering voor de vorm die de inhoud zo veel goed deed, is nog springlevend.

Berber Kapitein

In 1 adem heb uitgelezen. Hartverscheurend prachtig!

Jorina leest

Wat een heftig boek! De thematiek is intens, maar wat het boek zo bijzonder maakt, is de manier van vertellen. Moeder Anja spreekt een verhaal in naar haar behandelaar en vader Evert deelt alle communicatie met instanties. Ik heb nog nooit meegemaakt dat een schrijver zichzelf zo kwetsbaar opstelt. Het is een soort Being John Malkovich, want de schrijver beschrijft delen van zichzelf door de ogen van zijn ex. Lennie is een karakter uit Jan Rap en zijn maat, een boek dat ik van de zomer herlas. Anja, de hoofdpersoon uit Een goede moeder, speelde ooit de rol van Lennie in die film. Er is overlap met haar huidige zijn: een vrouw die psychische problemen heeft en het leven in deze maatschappij maar moeilijk aankan. De dochter, Nous, is slachtoffer en kan hierdoor geen kind zijn als ze bij moeder is. Evert begrijpt dat ze er eigenlijk niks aan kan doen. Zij begrijpt dat ze tot last is, maar er is ook veel egoïsme. Evert offert zichzelf op, als de moeder in het verhaal uit de bijbel waarin twee moeders vechten om een kind. De echte moeder geeft in dat verhaal haar kind op, omdat ze niet wil dat het wordt gehalveerd. Nous zal ook in tweestrijd leven. Hoe ga je hier als ouder mee om? Offert Evert zichzelf aan de wanhoop? En doet hij dat ook echt? Het boek is schrijnend en zwaar en licht en mooi. Van Mersbergen laat de lezer door de drek van slechte communicatie met instanties waden. Ik lees langzaam, voel het zuigen van de zwaartekracht. Maar ineens is daar het verhaal van Anja die met haar dochter op pad gaat. Er is ineens beeld, een rode draad. Ik houd me hieraan vast tot het eind. Dit boek is zo’n ontzettende aanrader. Ik heb er eigenlijk nog even geen woorden voor.

Niels Roelen

Jan schreef een confronterende roman over twee ouders die na hun scheiding voor hun dochter proberen te zorgen. Als lezer wordt je meegenomen in het hoofd van de moeder die psychische problemen ondervindt. Het boek is een liefdevol, maar pijnlijk portret van hoe twee ouders de zorg proberen te dragen voor die dochter.

Lidewij Vogelzang

Zondag met jouw boek! Kon niet stoppen met lezen. Heel, heel mooi.

Susan Smit

Een goede moeder gaat over een vrouw die wel voor haar kind wil, maar niet kan zorgen. Van Mersbergen baseert zich op het verhaal van zijn ex. Hij schrijft vanuit haar perspectief, en wel op zo’n liefdevolle en empatische manier, als alleen een auteur kan die voldoende afstand heeft genomen.

Roos Schlikker

Schrijnend en tegelijkertijd liefdevol. Een pijnlijk maar ook heel, heel mooi boek.

Oda Spelbos

Dit is een heel mooi boek!

Herman Koch

Ge-wel-dig boek!

Abbie Chalgoum

Een goede moeder vertelt het verhaal van een moeder met psychische problemen die door haar ziekte haast stoïcijns reageert op haar gezin. Je krijgt een inkijk in het leven van een gebroken gezin dat niet alleen met elkaar worstelt, maar ook met instanties. Hartverscheurend, liefdevol, humoristisch en spannend.

Nick Klaessens

‘Vlek op vlek,’ verzucht de goede moeder op pagina 24. En zo hoopt het drama zich de rest van het verhaal langzaam op. Van Mersbergen toont zich andermaal de percolator van klein-groot leed.

Leonieke Baerwaldt

Het boek is prachtig! Ik vind dat je een goede vorm gekozen hebt om dit verhaal in te vertellen en ik vind het ook heel knap hoe je in het hoofd van de moeder rondwaard. Ik weet dat je behoorlijk onvermoeibaar bent, maar dit zal vast een uitputtingsslag geweest zijn.

Stefan Schmid

Heftig om te lezen. Prachtboek.

Kees Schaper

Indrukwekkend boek.

Lidewij Martens

Prachtig, dapper, hartverscheurend.

Dieuwke van Turenhout

Wat een waanzinnig goed boek. Ergens tussen onwijs dankbaar dat er schrijvers zijn zoals jij en een soort van platgeslagen door bewondering.

A goodreads review in English because this book OBVIOUSLY needs to be translated into other languages: Once upon a time there was a young man who loved a woman. She was barefoot, he was structured. They had a child, things started falling apart.. Here’s the heartbreaking story of a child, a father and a mother (the good mother) and as a reader there’s so much to feel, to read in between the lines, to empathise or condemn it left me quite breathless at times. It’s remarkable to be in the head of a mentally ill woman, following threads of thoughts, and it’s not an easy thing to write I imagine, for a man, but Jan van Mersbergen is pulling it off like a pro.

Vincent Cardinaal

De nieuwe roman van Jan van Mersbergen is goed, maar vooral schrijnend. Het vertelt het verhaal van twee mensen: een moeder en een vader. Beide projecteren een wensdroom aan de hand van correspondentie. Beide lopen zich stuk op een onzichtbare, maar zeer machtige vijand: een ziek hoofd en een ziek systeem. Tragisch, en schrijnend. Geloof het hypeje maar.

Willemijn Lindhout

Zo’n triest verhaal, zo mooi verteld. Lang geleden dat ik zo intens meeleefde met twee romanpersonages.

Marjolein van Doorn

Ik las dit gisteravond uit. Alweer zo, zo prachtig.

Elke Geurts

Wat heb je haar goed gevat. Waterpas, golvend, tussen twee kaften. Gekmakend. Wat een pijn, liefde, manipulatie en onmogelijkheid komt er naar voren in je boek. Ook haar ex is ingewikkeld met z’n woede en z’n gezwijg en z’n alles moet waterpas. Goed gedaan; die hele dynamiek tussen die twee. Mooi hoe ze met z’n vieren in die tuin zitten en hoe ze toch even een moment gewoon samen zitten…En dat dat het hoogst haalbare is… Alles wat er is overgebleven.

Marijn Hogenkamp

Adembenemend. Ik moet het echt in kleine stukjes lezen, zo aangrijpend, en soms zo woestmakend. Het lijntje waarin de moeder zo’n zwak heeft voor Siem, that hits home. Maar ook de wederzijdse machteloosheid, het is echt heel knap gedaan.

Helena van Lare

De afgelopen dagen las ik Een goede moeder – in twee dagen, want het is niet weg te leggen, dat boek. Erg goed geschreven. Mooie zinnen, heel precies en heel vloeiend, de taal trekt je vooruit door het verhaal. Bij de eerste blik was ik een beetje huiverig voor de appjes en mails van instanties, maar die heb je er heel pakkend en goed gedoseerd in verwerkt. Ik las het als een liefdesverklaring aan de dochter. Dat is het sterkste gevoel dat het bij me opriep. En respect voor jou. Daar vraag je niet om, en misschien is het niet helemaal gepast om zoiets te zeggen n.a.v. een roman, maar jij laat je zien in wat je schrijft en dat is ook persoonlijk… Dus respect voor een goede vader.

Aafke Romeijn

Leest als een thriller over een traag ontsporende moeder en haar ex die tevergeefs probeert hulp te krijgen voor zijn dochter.

Marten van der Veen

Goed boek. Slim om het verhaal grotendeels door de moeder te laten vertellen, een mooie manier om over de vader te vertellen met deze laag er tussenin. In het verhaal zal de lezer volgens mij dichter bij de vrouw komen dan bij de man, dat zit veel meer verstopt, terwijl het daar wel over gaat. De stukken over de hulpverlening zijn bijna slapstick als het niet zo verdomde treurig is. Ik heb genoten van dit boek, al is het meer een ego-document voor mij, en ik weet ook niet zeker of genieten wel het juiste woord is.

Djurre de Haan

Indrukwekkend boek.

Abdelkader Benali

Ik lees op mijn balkon de nieuwe Jan van Mersbergen – een aanrader! Van Mersbergen speelt hoog spel met dit psychologische drama van een moeder met mentale problemen; maar hij flikt het! Je bent geneigd wat langzamer te lezen dan je zou willen om het naijl-effect van de uitzichtloosheid sterker te voelen. Hij dwingt je subtiel om even geen positie te nemen.

Berber Kapitein

Ik zal deze week een wijntje op dit geweldige boek drinken!

Beertje van Beers

Ter***, wat een mooi boek! Echt meesterlijk. Deze roman gaat over geven. Deze roman is een geschenk.

Hans Croiset

Ben pas halverwege je boek en het is nu al hartverscheurend! Jezusnogan toe.

Hedwig Selles

Een prachtig en dapper en liefdevol boek. Het strekt jou en de goede moeder tot eer.

Frans Pollux

Heftig boek. Mooi slot. Pijnlijke weg naar het einde, voor mij als lezer, maar mooi. Dapper, confronterend. De mooiste passage: als ze samen op straat lopen.

Alex Boogers

Kintsugi is de Japanse kunst van het helen. Met vloeibaar goud wordt niet alleen een gebroken vaas gelijmd, de littekens die het verhaal vertellen worden zichtbaar in een nieuwe schoonheid. Van Mersbergen heeft iets genomen wat gebroken is, en met woorden zichtbaar gemaakt.

Femke van der Laan

Alles in Een goede moeder raakt je en alles is raak: de onmacht, de wanhoop, het verdriet, het mededogen. IJzersterk.

Carly Wijs

Een goede moeder is een intense ode aan een vrouw uit duizend stukjes.

Boekhandel Quist, Bergen op Zoom

‘Doe wat!’ wil je regelmatig uitroepen bij het lezen van Een goede moeder. De onmacht druipt van dit boek af. Jan van Mersbergen beschrijft heel sober en mooi hoe een gezin langzaamaan kopje-onder gaat. Hulpverleningsinstanties als de ggz staan erbij en kijken ernaar. Van Mersbergen kiest het perspectief van de moeder. Zij ontwikkelt tijdens haar zwangerschap een depressie. Als haar dochter eenmaal is geboren krabbelt de moeder niet op. Sterker nog, haar situatie verslechtert alsmaar. De vader doet er jarenlang alles aan om het gezin draaiende te houden. Tot hij er zelf bijna aan ten onder gaat en hij haar verlaat. Dan begint een nieuwe strijd, die tegen de instanties. De vader wil maar één ding: dat zijn vrouw een goede moeder kan zijn en zijn dochter haar moeder kan bezoeken. Onder begeleiding, één uur in de week. Hoe moeilijk kan het zijn, denk je dan. Nou, heel ingewikkeld blijkt. In de roman zijn medische dossiers, WhatsApp-berichten en mailwisselingen opgenomen. daardoor had het boek een aanklacht kunnen worden, maar dat gevoel krijg je nergens. Evenmin is Een goede moeder een triest boek, hoe schrijnend het verhaal ook is. Wat je vooral bijblijft is die moedige moeder die vecht voor haar gezin. Nergens wordt ze zielig, nergens verliest ze haar waardigheid. Dat is zo knap gedaan door van Mersbergen. (Ad Quist, in Vol van Boeken)

Boekhandel Praamstra, Deventer

Een goed en interessant boek met een prachtig slotstuk. Interessant qua thematiek, vorm en stijl. De herhaling in de stukken van de moeder werken goed, dusdanig dat ik er soms moe van werd. Het eindeloos vastdraaien in cirkels. (Frederike Scholing)

Boekhandel Plukker, Schagen

Een hartverscheurend meesterwerk (Monique Manshanden)

Libris

Misschien wel zijn beste roman tot nu. De sleutel: verregaande emotionele betrokkenheid en groot vakmanschap gecombineerd. Hartverscheurend, liefdevol en met een scherp psychologisch inzicht. (Jan Peter Prenger)

Boekhandel Venstra, Amstelveen

Poehee. De nieuwe Jan van Mersbergen, Een goede moeder, gaat over de ex van Evert, schrijver, over de schrijver zelf, over de dochter (10,-12 jr) en de zorg die nalaat een adequate aanpak en bescherming van de dochter te organiseren. Evert verliet de moeder en nam de dochter mee, daar de moeder lichamelijke- maar vooral ook geestelijke problemen heeft waar de wetenschap geen antwoord op heeft.

Een boek in de vorm van dossierstukken, email, whatsappberichten, ingesproken boodschappen aan Thomas Wessels de behandelaar van de GGZ. Een bijzondere vorm die tot in perfectie is uitgewerkt. Vrees niet, het werkt! Voor mij was het beginnen en niet meer ophouden. De moeder die liefdevol, verward, stuurloos en gespeend van enig echt besef lijkt. Een vader die onophoudelijk probeert alles tot in de puntjes te organiseren maar doodloopt in een zorg waar onmogelijke regels en miscommunicatie usance lijken. Het is knap hoe Jan van Mersbergen de wanhoop overbrengt, en zo toont hoe broodnodige zorg jarenlang kan uitblijven.

Toen ik de laatste letter tot mij had genomen, bladerde ik terug, om nog even in de sfeer te blijven, Anja, de moeder nog niet te hoeven verliezen. En dat kan je eigenlijk blijven doen. Want eigenlijk is er geen begin, geen eind, je kan gewoon doorgaan. Wat een bijzonder, wat een bijzonder boek. Een boek met autobiografische elementen waarin de schrijver de schrijver niet spaart en de moeder toch zeker ook een liefdevol gezicht geeft.

Ik ga niet zeggen een mooi boek, want mooi is het niet, maar knap, bijzonder, intrigerend, indrukwekkende, meer dan alleen lezenswaardig is Een goede moeder zeer zeker. Misschien is dit wel de beste Jan tot nu toe. Poehee. (Remco Houtepen)

Nori_reads

Las ‘Een goede moeder’, indringende roman van Jan van Mersbergen, een 10-jarig meisje mag elke week één uur haar zieke moeder bezoeken, haar vader, een schrijver geeft ook een stem aan de moeder, zijn ex-vrouw, om haar verhaal te vertellen, hij noemt haar ‘een goede moeder’. Aan de hand van WhatsAppberichten, spraakmemo’s en medische dossiers creëert Van Mersbergen een schrijnend beeld van het zorgsysteem in Nederland en de angst daar een kind aan te verliezen.

Boekhandel ’t Spui, Vlissingen

In één ruk uitgelezen, ik ben er stil van. Steengoed gedaan door alle tragiek heen. Een prachtig, urgent boek. (Margreet de Haan)

Boekhandel Derijks, Oss

Wat een verrassend einde! (Marlies Mertens)

Ka Vee

Hola ! Wat een verhaal is me dit! Geraakt tot in het diepste puntje van m’n lezershart. Dit is zó mooi, en zó teder, zó naar de keel grijpend en confronterend, en nog heel wat zóóó’s. Over ziekte waarvoor geen aantoonbare verklaring gevonden wordt, de ongelooflijke faalbaarheid van een zorgsysteem, en de uiteindelijke kracht van een oermoeder en oervader.

anoniem

Ik wil je bij deze bedanken voor het schrijven van het boek: Een goede moeder. Dank voor dat naast de pijn, de moeite, het oeverloze zoeken naar een weg, de liefde als onderstroom hierin bewaard is gebleven. Op zoek naar wat het beste voor het kind is, waar instanties vaak zien wat het beste voor de moeder is. Toch raakte jouw boek me niet het meest in de wanhoop als gevolg van de tekortkomingen van instanties en buren. Het meest raakte mij jouw liefde. Vooral de zin op pagina 280: ‘Ik wist dat je alles kon doen. Maar ik wist ook dat je er net even iets meer voor nodig had.’ Deze zin brengt me steeds opnieuw aan het huilen. Voor de ruimte die Evert in het boek heeft kunnen en durven geven. Waardoor de moeder zich een goede moeder kon voelen. Zo ben ik ooit begonnen. Dank voor het terugbrengen van mijn oorspronkelijke goede bedoelingen en intenties. Gebaseerd op de liefde die ik ooit voelde voor …, in de tijd dat haar kinderen nog niet in de knel zaten. Dankzij jouw boek. Wat een prachtig eerlijk en open document voor jullie dochter om later te kunnen lezen.

Marit Cl.

Een goede moeder maakt pijnlijk duidelijk dat de Nederlandse hulpverlening te wensen overlaat en dat dit tot gevoelens van onmacht kan leiden bij ouders. In dit geval wordt de machteloosheid van vader uitvoerig beschreven en wordt uit de correspondentie tussen de vader en de instanties duidelijk dat ze langs elkaar heen bewegen.

Ondanks de grillen van de psychische gesteldheid van de moeder is de schrijver erin geslaagd om het personage van de moeder goed neer te zetten waardoor je je als lezer goed kan verplaatsen in haar situatie. Haar onmacht om een goede ouder te zijn wordt, ondanks haar warrige personage, pijnlijk duidelijk. Tot slot komt ook de loyaliteit van de dochter goed naar voren en valt er tussen de regels door te lezen welk beroep de moeder op haar doet en hoe trouwhartig en liefdevol haar dochter op haar blijft reageren.

Het verhaal wordt echter wel enigszins langdradig, omdat er veel herhaling in voor komt. Deze herhaling treft wel een doel, omdat het zowel de situatie van de moeder als het falen van de hulpverlening pijnlijk duidelijk maakt.

Marianne van Velzen

Antwoord op de vraag: ‘Welk boek dat je afgelopen jaar las is je het meest bijgebleven?’: Een goede moeder – Jan van Mersbergen. Niet vrolijk, wel indrukwekkend en prachtig geschreven! En heel knap geschreven!

Ruth Hogewoning

Ben even aan het bijkomen van je prachtige boek. In twee dagen uitgelezen. Wat heb je de situatie mooi verwoord en haar gedachten bijzonder weergegeven. En ik wist dat je het heel zwaar had maar zo heftig had ik het niet bedacht. Ik zag er tegen op om te gaan lezen omdat ik heel erg medelijden had met iemand die zich niet kan verdedigen. Dit is echt een ode aan haar. Toch. Ondanks alles. Heel mooi. Diepe buiging, en het zou mooi zijn als al die instanties jouw boek eens lezen.

Jan G. Aalbers

Zeer indringend ingesproken verhaal van een moeder die het leven zwaar ziet, afgewisseld met berichten van vader en de instanties. Het taalgebruik is zeer beeldend en inlevend en het plot zit fraai in elkaar. Absoluut het lezen waard!

Lauralouise Hendrix

Zwaar en mooi.

Anne Lina

Het verhaal grijpt me bij mijn strot. Ik kon het amper wegleggen! Hoe je de tocht naar de tuin en terug beschrijft op 3 april… Ik ben er stil van, wat een prachtig boek. Ook emotioneel, het laatste deel van het verhaal, dat hij haar zegt en laat voelen een goede moeder te zijn. Heel erg mooi! Ook dat het deels autobiografisch is komt bij me binnen.

Esther Valent

Ik heb hem net uit, ben nog aan het bijkomen #sodeju

Monique Beumer

Schrijnend verhaal van @janmersbergen. Verteld vanuit perspectief vd ouders. Het verdriet en de onmacht. Ben benieuwd naar het verhaal vd dochter wanneer zij volwassen is en op haar jeugd terugkijkt. Prachtig verhaal over iedereen met goede bedoelingen.

Annie v Gansewinkel

Een goede moeder van @janmersbergen greep me naar de keel. Over alsmaar geven tot je er bijna bij neervalt, over de onmacht om voor jezelf en je kind te zorgen. Over hopen tegen beter weten in. En over het onvermogen van hulpverleners. Wat een inlevingsvermogen!

Jannie Trouwborst

En daarmee kom ik tot de vraag die het me in dit geval moeilijk maakt een recensie te schrijven over dit boek. Ik blijf me namelijk afvragen wat de drijfveer van Van Mersbergen is geweest om dit boek op deze manier te schrijven. Het veiligst is ervan uit te gaan dat het gaat om het aan de kaak stellen van de falende instanties. Maar er speelt meer. Wie deze roman leest, ontdekt een moeder die niet goed voor haar gezin kan zorgen en een vader die van alles heeft geprobeerd, maar tenslotte niet anders kon dan voor zichzelf en zijn dochter te kiezen. Hij laat het Anja vertellen en op hem schelden, maar pleit zichzelf daarbij ook voor een deel vrij.

Daar is niets mis mee, want er zijn altijd twee partijen betrokken bij een relatiebreuk. Maar hier wringt het voor mij. Is een van de drijfveren achter het schrijven van deze roman geweest om naar buiten te brengen hoe de werkelijkheid van zijn scheiding en het gevecht om de kinderen eruit heeft gezien? Dat hij er echt zijn best voor heeft gedaan? En dat de uitkomst niet anders kon zijn, dan het in werkelijkheid ook was?

In dat laatste geval heb ik mijn bedenkingen. De ex-vrouw bestaat. Zij leest dit verhaal ook. Zij wéét wat feit en fictie is. De lezer weet dat niet. Die mag interpreteren zegt Van Mersbergen. Hij zou toch moeten begrijpen dat dat voor zijn ex-vrouw heel frustrerend is. Ze kan haar deel van het verhaal niet echt vertellen, maar dat het niet zo zal zijn als gesuggereerd wordt in het boek, doet hij af als de interpretatie van de lezer. Ook al geeft hij het de boek de troostende titel: Een goede moeder, als het mij zou overkomen zou ik vinden dat mijn ellende misbruikt is voor een goed verhaal.

Dus eigenlijk is mijn vraag: Mag een schrijver een roman schrijven die heel veel autobiografische elementen bevat en die daarmee ook het leven van anderen pijnlijk beïnvloedt zonder hun toestemming? Anja zegt in het boek, dat Evert behoorlijk chagrijnig werd als er kritiek kwam op een van zijn boeken. Of dat een feit of fictie is, zullen we wel merken.

Joris v/den Ring-Bax

‘Hij was op. Ik zag het aan hem.’ – Indrukwekkend boek: Een goede moeder van Jan van Mersbergen. Een moeder met psychische problemen, haar ex-man, de zorg om hun dochter, een bezoekregeling, instanties. Knap hoe hij ervoor zorgt dat je met iedereen meeleeft.

Barbara Brian

Achter elkaar uitgelezen. Diep diep diep onder de indruk. Alsof ze het zelf geschreven heeft. Ook hoe ze jou beschrijft. Extreem ontroerend en echt. En liefdevol. En herkenbaar. Maar Jezus, die hulpverlening. Wat moet dat ongelofelijk frustrerend zijn geweest.

Marianne Starren

Ik las je boek, één, twee keer en dan verschillende passages nog een keer. Ik was er bang voor (je soms wat rationele en nuchtere beschrijving van ‘vrouwentoestanden’ ken ik maar al te goed) maar ik was ook zó nieuwsgierig. En wat een verwondering; je beschrijvingen van de innerlijke gedachtes van de goede moeder zijn zo subtiel en invoelend (is dat een woord?), bijna akelig hoe je blijkbaar begrijpt dat zo’n flesje water naast het bed zo’n houvast kan zijn en niet op mag raken (en de Marlboro light metafoor die je in dezelfde passage ook voor het gezin gebruikt). Het contrast van de melancholie en pijn van het verlangen naar een écht gezin op een kleedje in de tuin en de soms onuitstaanbare opgeruimdheid van de vader; ‘je mag pas omkijken als je er bent’. Ik las en herlas je boek maar ik bewaar het einde.

Paul

Prachtig maar schrijnend verhaal over een gescheiden echtpaar waarvan de moeder kampt met ongediagnosticeerde, psychische klachten. Zowel de dochter, vader als moeder hebben op hun eigen manier de verschillende zorginstanties nodig om op een goede manier omgang tussen moeder-dochter mogelijk te maken in de vorm van een wekelijks bezoek. Echter verzanden die pogingen door de slechte samenwerking/communicatie tussen de instanties onderling en waarschijnlijk bedolven onder de opgedrongen administratieve handelingen hebben ze nauwelijks tijd voor hun eigenlijke werkzaamheden. Het gezin is de dupe. Het is, ondanks de romanvorm, duidelijk dat de auteur hier zelf mee te maken heeft (gehad). Heel knap dat hij dit voornamelijk vanuit het oogpunt van de moeder heeft geschreven, en tegelijk op zo’n liefdevolle manier (zie ook de titel van dit werk). Dit noemen ze nu geloof ik een urgent boek!

Zazou

Een mooi en aangrijpend boek, waarbij fictie en non-fictie door elkaar lopen. Van Mersbergen schrijft het boek vanuit het perspectief van zijn ex-vrouw, die lijdt aan een conversiestoornis. De hulpverlening laat ondanks alle goede bedoelingen te wensen over.

Charles Kuijpers

Een goede moeder van Jan van Mersbergen kent een heel bijzondere structuur. Het verhaal is nagenoeg volledig opgebouwd uit niet-volgtijdelijke Whatsappberichten, spraakmemo’s en medische dossierstukken, handelend over de situatie van schrijver Evert de Heer en zijn ex-vrouw actrice Anja Verver. Complexe psychische klachten van Anja hebben de relatie tussen hen onhoudbaar gemaakt, hoezeer ze het ook hebben geprobeerd. Hun jonge dochter Anouska woont fulltime bij vader Evert en diens vriendin Carola die inmiddels ook een zoontje hebben.

De omgangsregeling van Anja met Anouska is door de omstandigheden maar zeer beperkt mogelijk. Vader Evert doet alles om die goed en veilig te laten verlopen. Instanties als Veilig Thuis en GGZ zijn betrokken in het proces. Dat is evenwel uiterst stroperig. Uit de vele berichten komt een indringend beeld naar voren van instanties die vastlopen in protocollen, behandelplannen en gebrek aan mensen en middelen. In een fragment uit het dossier in 2019 blijkt van de kommervolle omstandigheden van moeder Anja als zij op haar rug op de grond liggend mijmert: ‘Ik voel de tranen traag langs mijn slapen naar mijn oren lopen waar ze alle geluid vertroebelen alsof ik onder water ben. Het is hard dat ik opgegeven ben, door hem. Ik weet dat hij gestreden heeft, maar toch is hij eruit gestapt.’

Jan van Mersbergen heeft een bijzonder boek geschreven, temeer omdat er sterke autobiografische elementen in zijn verwerkt. De stukken waaruit het verhaal is samengesteld, zijn in eenvoudige taal geschreven. Niettemin geven ze een schrijnend beeld van een door overmacht mislukte relatie waarin de liefde nimmer geheel is uitgedoofd. Als Evert zijn ex Anja aan het eind een goede moeder noemt, is dat een liefdesbetuiging die los staat van het onvermijdelijke beëindigen van hun relatie. Het lezen van het boek valt niet gemakkelijk. Het onderwerp is zwaar, en in het begin lijkt het op een enigszins chaotische compilatie –er is geen volgorde in de tijd- van stukken tekst. Gaandeweg ontstaat, mede met behulp van de lijst met personen voorin het boek, bij de lezer tóch een duidelijk beeld van de moeilijke omstandigheden van Evert, Carola, Anouska en Anja in de periode 2017-2019.

De laatste zinnen van het verhaal vormen een even indringende als waardige afsluiting. Na jaren van geduldig praten en mailen zonder resultaat stapt hij resoluut uit het proces. Een goede moeder van Jan van Mersbergen is een goed boek over een zware materie.

Jan Bierhoff

Het hele verhaal is doordesemd van een weggestopte liefde tussen man en vrouw. Een goede moeder is een heerlijk meeslepend boek dat naar een prachtige maar krankzinnige climax toewerkt.

Boeken en Books

Knap geschreven boek gebaseerd op de eigen ervaring van de auteur met de moeilijke situatie rondom de moeder van zijn kind(eren). De moeder leidt aan een psychische ziekte, o.a. een conversiestoornis. Hij beschrijft haar situatie vanuit haar, in spraakmemo’s aan haar behandelaar en zijn (eigen) perspectief in mails en logboek van contacten met een veelheid aan instanties. Hij maakt zich zorgen over de situatie van zijn dochter Noes in het boek, of zij, op de momenten dat ze bij haar moeder is, niet teveel in de verzorg-rol wordt gedrukt. Ik heb inmiddels diverse interviews met Jan gehoord en gezien. Helder is dat de stem van de moeder door Jan opgeschreven is en niet door de moeder. Maar, dat moet gezegd, hoewel de zorgen van de vader voor de dochter (en ook voor de moeder) voelbaar zijn, wordt het nergens vilein. Het is wel schokkend hoe ‘de instanties’ al dan niet hun afspraken nakomen, communiceren, zich niet verantwoordelijk voelen noch gedragen. Helaas is het een voorbeeld van wat zich in de jeugdzorg op dagelijkse basis voltrekt. Al zijn er ook tal van goeie mensen in de sector werkzaam. En dan nog even over de moeder; die zie je zó haar best doen en je gunt haar dat het lukt. Nu of later. En in die zin is het ook een mooi boek, want ondanks al haar struggles is ze echt een goede moeder.

anoniem

Het heeft me diep geraakt. Omdat het voor mij helaas heel herkenbaar is, omdat ik ook moeder ben, omdat het een eerlijk, puur verhaal is. Je schrijft heel lief over de moeder, hebt de vader niet gespaard. Ik moest af en toe het boek even wegleggen omdat zo recht mijn hart binnen kwam. Het liefste wil ik nu ook blijven lezen. Er is geen afloop in deze en die zal er nooit zijn.

anoniem

Heb het net uit en vind het erg gevoelig en inlevend geschreven. Volgens mij zijn de recensies ook dik in orde. Ik moest me er wel even toe zetten om te beginnen. Vind het een beetje een zeikthema. Snap wel dat het voor jou belangrijk is maar in mijn privé tijd zoek ik liever iets om te ontspannen en te lachen. Dat is niet gelukt. Het is best taaie kost en de uitzichtloosheid en machteloosheid spat van de bladzijden af. Weet niet wat er exact autobiografisch is maar je hebt wel het een en ander vertelt dat ik ook herkende tijdens het lezen. Gewoon een dikke shitshow. Hoe dan ook, die kale kop van je staat goed! Zag het voorbij komen en eindelijk die suffe sprietjes eraf. Welkom bij de club! Kale koppen, niet te stoppen.

Dolf Muller

Geweldig boek. Woorden schieten te kort.

Mariska Tjoelker

Een boek dat zeer doet, met personages aan wie je je bij vlagen enorm ergert. En tegelijkertijd is er dat mededogen en precies dat is het knappe van dit boek. De vader realiseert zich steeds weer hoe graag de moeder een goede moeder wíl maar niet altijd kán zijn. Menig mens had het geduld en het mededogen allang overboord gegooid. Had het boek gauw uit, maar twee weken later zit ik er nog altijd op te herkauwen – in positieve zin.

Jonina leest

Wat een heftig boek! De thematiek is intens, maar wat het boek zo bijzonder maakt, is de bijzondere manier van vertellen. Moeder Anja spreekt een verhaal in naar haar behandelaar en vader Evert deelt alle communicatie met instanties. Ik heb nog nooit meegemaakt dat een schrijver zichzelf zo kwetsbaar opstelt. Het is een soort Being John Malkovich, want de schrijver beschrijft delen van zichzelf door de ogen van zijn ex.

Lennie is een karakter uit Jan Rap en zijn maat, een boek dat ik van de zomer herlas. Anja, de hoofdpersoon uit Een goede moeder, speelde ooit de rol van Lennie in die film. Er is overlap met haar huidige zijn: een vrouw die psychische problemen heeft en het leven in deze maatschappij maar moeilijk aankan. De dochter, Noes, is slachtoffer en kan hierdoor geen kind zijn als ze bij moeder is.

Evert begrijpt dat ze er eigenlijk niks aan kan doen. Zij begrijpt dat ze tot last is, maar er is ook veel egoïsme. Evert offert zichzelf op, als de moeder in het verhaal uit de bijbel waarin twee moeders vechten om een kind. De echte moeder geeft in dat verhaal haar kind op, omdat ze niet wil dat het wordt gehalveerd. Noes zal ook in tweestrijd leven. Hoe ga je hier als ouder mee om? Offert Evert zichzelf aan de wanhoop? En doet hij dat ook echt?

Het boek is schrijnend en zwaar en licht en mooi. Van Mersbergen laat de lezer door de drek van slechte communicatie met instanties waden. Ik lees langzaam, voel het zuigen van de zwaartekracht. Maar ineens is daar het verhaal van Anja die met haar dochter op pad gaat. Er is ineens beeld, een rode draad. Ik houd me hieraan vast tot het eind. Dit boek is zo’n ontzettende aanrader. Ik heb er eigenlijk nog even geen woorden voor. De woorden hierboven zijn mijn eerste reactie. Wellicht dat er later andere volgen.

Anneke

Een goede moeder v Jan van Mersbergen. Roman over moeder die door psychische problemen nog maar één uur per week haar kind mag zien. Er doorheen geweven mails, whatsapps v vader met jeugdzorg over zorgen, begeleiding. Onmacht wordt goed beschreven. Schrijnend!

Jan Koster

Een goede moeder is een indrukwekkende roman over de gevolgen van een geklapt huwelijk en falende hulpverleners. Interessant en gedurfd vertelperspectief en de opbouw spreekt mij ook aan.

Een goede moeder van Jan van Mersbergen is gebaseerd op wat hij zelf heeft meegemaakt, zo blijkt uit zijn verhaal bij Brommer op zee en uit verschillende interviews. De opzet is bijzonder. Hij kruipt in het hoofd van zijn ex en laat haar als Anja Verver haar deel vertellen via ingesproken berichten aan haar hulpverlener, Wessels. Dat wordt vooral afgewisseld met mailverkeer van hem, in het boek  Evert de Heer, vooral van en aan hulpverleners en berichten die Evert van Anja ontvangt.

Het is om meerdere redenen een gedurfde keuze om het verhaal in Een goede moeder op die manier te presenteren. Mailverkeer met hulpverleningsinstanties lijkt nou niet bepaald heel onderhoudend proza. Althans, dat is wat je bij voorbaat zou denken. Juist door de afwisseling met Anja’s verhaal komt dit heel goed uit de verf. In de loop der tijd neemt de frustratie en de machteloosheid van Evert toe. Dat wordt tot het uiterste getest. De andere kant van dat verhaal betreft de hulpverleners die eigenlijk maar in één ding goed blijken: het geduld van Evert op de proef stellen. Het is het bekende verhaal van kastje en muur. Van individuele werknemers die vooral goed zijn in holle frasen en een pijnlijk gebrek aan daadkracht. Van gezwollen hulpverlenerstaal die vooral dient om machteloosheid te maskeren.

Het is ook gedurfd dat Jan van Mersbergen in het hoofd van zijn ex kruipt en haar kant van het verhaal laat vertellen. Daarbij spaart hij zichzelf niet. De frustratie spat ervan af als zij over hem praat. Anja heeft er van alles aan gedaan om alles wat haar aan hem herinnert te laten verdwijnen, inclusief zijn boeken. Voor haar dochter koestert zij wel warme gevoelens, hoewel je kunt twijfelen aan de oprechtheid daarvan. Het fenomeen van de onbetrouwbare verteller lijkt in Een goede moeder een nieuwe dimensie te krijgen. Een persoonlijke geschiedenis is altijd gekleurd, het kan nauwelijks anders. Door dat in dit geval te vertellen bij monde van iemand die behoorlijk in de war is maakt de betrouwbaarheid bepaald niet groter. En toch is van Mersbergen erin geslaagd om van de warrige, wanhopige en gefrustreerde Anja een geloofwaardige persoon te maken. Haar probleem wordt in ieder geval wel duidelijk.

Het buitengewoon zwakke optreden van de hulpverleners is onmiskenbaar een belangrijk thema. Het lijkt, hoe gek het ook klinkt, ook een ode te zijn aan zijn ex, hun huwelijk, een liefde die niet weg is. Dat blijkt wel uit het bijna oneindige geduld van Evert, de enorme inspanning die hij levert om de band tussen moeder en dochter in stand te houden, de machteloosheid als duidelijk wordt dat het steeds moeilijker zal zijn. Dat kun je niet opbrengen als er geen gevoelens meer over zijn.

Jos de Lauw

Een goede moeder; wat een ontroerend en liefdevol verhaal over hoe ingewikkeld zorginstanties kunnen zijn voor een goede moeder. En vader. En kind. Hulde!

Karen Ephraim

Wow wat een boek. De onmacht…

Meike Leisink

Prachtig. De zwaarte en vermoeidheid zijn goed doorvoelbaar. Zelfs zo dat ik het af en toe even weg moest leggen.

@beyondthepale

Uit, in eerste instantie was mijn andere taaie boek een noodzakelijke afleiding, in tweede instantie een page turner. Prachtig opgebouwd, overtuigend over de klem van psychisch ziek zijn en een ziek familielid hebben. Natuurlijk erg benieuwd wat de moeder ervan vindt. Een goede moeder van Jan van Mersbergen. Het mooist vond ik hoe de ziekte en het wel moeten zorgen voor zijn verwoord. Dit boek is voor mij veel meer daarover, dan over onmachtige jeugdzorg.

Cora de Vries

Ik ben er gisteren aan begonnen en kon niet stoppen met lezen. Vanavond het laatste stukje. Maar hoe schrijnend is dit verhaal. #Leestip Als een mokerslag het laatste gedeelte! Fantastische roman. Een aanklacht naar de tenenkrommende taal van hulpverleners. Het speelt al de hele dag door mijn hoofd. Prachtige vorm en taal om dit verhaal te vertellen.

Jacqueline Kleijer

Er zijn talloze rapporten over #jeugdzorg geschreven. Maar zover ik weet nog niet zoveel romans. En zeker niet op deze wijze. Echt lieve zorgverleners, lees dit boek. Het vervangt het rollenspel tijdens trainingsdagen -> de andere kant wordt pijnlijk helder, door de ‘rapportage-communicatie’. Een goede moeder van @janmersbergen. ‘Ik leun tegen de muur, waar de verfstukjes ieder moment af kunnen vallen. Ik voel me net een stuk opgedroogde verf. Als hij over me zou schrijven, dan zou hij dat schrijven. Afgebladderde verf.’

Maup Voragen

Meesterwerk! Echt heel goed.

Carin Heslinga

Heftig boek. Om naar van te worden zo goed.

anoniem

Ik herken veel. Ik ben zo’n vrouw. Lig nog niet de hele dag op bed, maar herken het wel. Weet niet hoe ik verder moet. Hulpverlening helpt niet. Bang het contact verder te verliezen. Ben verlamd, actief zijn helpt denk ik. In beweging komen is ook eng. Het leven leven. Ik merk ook: die richting maakt het ook erger. Het is een vicieuze cirkel die maar doorgaat. Het is ongrijpbaar. Mijn kinderen hebben recht op hun moeder, dat ben ik. Je boek liet zien dat een moeder belangrijk is. Dat vergeet ik vaak omdat staande blijven veel vraagt. En je je op afstand steeds minder nodig ervaart. Ik zoek en zoek… een weg uit het donker. Een weg naar mijn kinderen. Dat je het zo bekijkt geeft hoop! Zo zag ik het nog niet. Vooral zag ik wat er aan mij ontbreekt. Dankjewel.

Miriam Piters

Wat een nietsontziende moed heeft dit boek van Jan van Mersbergen gevraagd; om een vader er zo bekaaid van af te laten komen vanuit het perspectief van de getormenteerde moeder; echt voorbij de schaamte van het eigen leed. Chapeau.

Liesbeth Wieggers

Ik las het in één middag uit: aangrijpend verhaal, indrukwekkend verteld.

Esther Ebing

Wat een geweldig boek. Echt mooi en waardig geschreven. Heb het boek in één dag uitgelezen.

Ann Rajandream

Het heeft indruk gemaakt, de tekst maar ook het gezichtspunt wat je hebt gekozen om dit onvermijdelijke verhaal te vertellen.

Ton van der Stelt

Boek uit even laten bezinken. Maar sterke roman.

Cor Seijkens

Wat een boek. Pfffff. Heftig. Beklemmend, de eenzaamheid en frustratie zijn voelbaar.

Anita van Oosterbosch

Prachtig boek, alles wat er over gezegd werd is waar.

Christine Visser

Wat een prachtboek! Ik heb zo nu en dan even een kleine adempauze nodig en wat wind rond de kop, want het stemt wel heel verdrietig!

anoniem

Ik hoorde je interview van vanmorgen en dat hakte er echt in. Vanwege het feit dat jij blootlegt hoe het voor de uiteindelijke dag-en-nacht zorgers is van kinderen. Het hakt erin omdat ik dit herken, en het kennelijk ergens diep heb opgeborgen.  Ik wil je bedanken voor dit blootleggen en terwijl ik dit schrijf, stromen de tranen over mijn wangen. Bedankt dus. En ik hoop dat ik binnenkort de moed zal hebben om je boek te lezen.

Frederique Dingemans

Binnen twee dagen uitgelezen en pff het deed echt wat met mij. Ik vind het een ode aan de moeder. Ook mooi hoe je jezelf analyseert, kritisch naar jezelf durft te kijken. Mooi gedaan.

Chanika Cauven

Indrukwekkend verhaal. Ik werd er helemaal stil van. Heb ik niet eerder gehad dat een boek me zo heeft gepakt.

Michel Bonset

Potverdorie. Ik heb in vier sessies Een goede moeder uitgelezen en ik ben uitgeput. Uitgeput, maar voldaan, als dat iets is. Enorm aangrijpend, dank voor de reis.

Jaap Duin

Prachtig. Uitgeput en opgesloten in het hoofd van de hoofdpersoon als ik het uit heb. Niet de naar buiten vlucht van Naar de overkant naar de nacht. Maar een naar binnen gekeerd doolhof, met telkens een doodlopende afslag. Wel dezelfde onuitputtelijkheid erin. Een soort tegen de wind in lezen, maar ik wíl het einde weten. Thuiskomen. Beschrijvingen worden gekoppeld aan dat gaan gaan gaan. Veel schrijvers blijven hangen in of het een (eindeloos beschrijven) of het ander (doorgaan en niks zien, of nog erger: eindeloos hoofdelijk gezeur en gedachten opschrijven). In deze roman is het de polderfietser die nog wel het kleine vogeltje op de paal ziet zitten.

Britt Stubbe

Ik heb het uit en vind ’t prachtig.

Dirk Jan Dokman

Weer een prachtig, aangrijpend en pijnlijk mooi boek. Lezen! Een goede moeder.